Barometre

İcat edildiği 1643 yılından bu yana kullanılan Barometre, temelde atmosferik basıncı ölçmeyi sağlayan teknolojik bir alet. Hava basıncını kısa sürede hesaplamayı başaran bu cihazlar, yükseklik hesaplamaları ve kısa bir zaman dilimini kapsayan hava tahminleri yapmaya yarar. Söz konusu gereçler aynı zamanda denizcilik kapsamında deniz seviyelerinin ölçümlenmesi doğrultusunda da kullanılır.

Barometre Çeşitleri

Çeşitli özellikler barındıran farklı barometreler gerek yapımında kullanılan malzeme gerekse de kullanım hedefleri bakımından birbirinden ayrılır. Barometreler temelde üçe ayrılır fakat yapısal olarak beş farklı türü olduğu söylenebilir:

• Cıvalı Barometre: İtalyan mucit Evangalista Toricelli tarafından icat edilen cıvalı, diğer ismiyle sıvılı barometre, bu konuda en yaygın tercih edilen gereçtir. Bu cihazın çalışma prensibi, hava basıncı arttıkça cıvanın yükselmesi ve hava basıncı azaldıkça cıvanın düşmesi üzerine kuruludur. Bu şekilde cıvanın azalıp yükselebilen seviyesi, atmosferik basıncın ölçümü için kullanılabilir. Son yıllarda daha ekolojik ve çevre dostu seçeneklerin ivme kazanmasıyla birlikte cıvalı versiyonlar gitgide terk edilmeye başlanmıştır.
• Aneroid Barometre: Anoreid, diğer ismiyle havalı barometre, atmosfer basıncındaki değişimleri ölçmek için bir metal kutuya sahip olan bir dizi yaydan oluşur. Söz konusu yaylar basınç değişimleriyle genişleyip büzülür. Kolay taşınabilir bir yapı ve ebatta olduğu için bu aletler yüksek rakımlara hiç zorlanmadan götürülür. Bu sayede söz konusu gereçleri hava tayininde rahatlıkla kullanmak mümkündür.
• Dijital Barometre: Bu türler dijital altyapılıdır ve bir mikroçip tarafından işletilen dijital bir gösterge ekranı kullanır. Gerekli devreler aktive olduktan sonra aygıt, bünyesinde bulunan basınç sensörleri aracılığıyla basıncı ölçer ve bunu dijital ekrana yansıtır. Bazı modeller atmosferik basıncın yanı sıra hava sıcaklığını ve güncel nem oranını da ölçebilir. Bu cihazların analog altyapılı olanlara göre daha isabetli sonuç verdiğini söylemek mümkündür.
• Yükselti Barometresi: Söz konusu türler, hareketli iğne ve skala yardımıyla yükseklik hakkında data verir. GPS ile etkinliği artırılan bu cihazlar özellikle havacılık, dağcılık ve meteoroloji alanlarında kullanılır.
• Su Barometresi: Bu gereçler suyun yükselmesi ve alçalmasını baz alarak atmosfer basıncını ölçer. Sıklıkla denizcilikte ve su altı araştırmalarında tercih edilir. Atmosferik basınca ek olarak deniz seviyesinin yüksekliğine yönelik bilgi de verir. Deniz seviyesine yakın ve rakım olarak düşük yerlerde beklenenden daha doğru veri sağlar.

Barometre Neden Kullanılır?

Barometre modellerinin farklı kullanım alanları mevcuttur. En genel haliyle atmosferik basıncı ölçmek için kullanılan bir alet olarak bilinir. Atmosferik basınç, yeryüzüne uygulanan hava basıncıdır ve hava hareketlerinin değişimine bağlı olarak sürekli olarak değişir. Bu değişimlerin takibi ve ölçümü ise meteoroloji, havacılık, denizcilik, tarım ve endüstri gibi alanlarda oldukça önemlidir.

Meteorolojide ise bu aygıtlar hava öngörülerinin gerçekleştirilmesinde tercih edilir. Atmosferik basınçtaki çalkantılar ve değişimler, hava durumunu tahmin etmek için kullanılan önemli bir gösterge olarak kabul edilir. Havacılık ve denizcilikte ise söz konusu cihazlar kullanılarak yükseklik ölçümü hesaplanır. Böylece deniz seviyesinden ve yeryuvarlağından ne kadar yüksekte olduğunuzu gösterir. Uçakların ve gemilerin yüksekliklerini kontrol etmeleri için barometrik basıncı takip etmeleri gerekir.

Tarım sektöründe ise bu cihazlar, bitki büyümesi ve hasat zamanının öngörülmesinde kullanılır. Barometrik basınçtaki düşüş, yağmurun yaklaştığını gösterir ve bu da çiftçilerin hasat zamanlarını belirlemelerine yardımcı olur.

Son olarak endüstriyel işletmelerde, vakumlu makinelerin ve süreçlerin çalışmasını izlemek ve kontrol etmek adına bu tür cihazlara başvurulur. Bu makinelere uygun basınç sağlanması, üretim ve imalat işlemlerinde oldukça önemlidir.